ලෝකයේ බලවත් නායකයන් ඉතාමත් අඩු ප්‍රමාණයක්. ඉහළ තනතුරක් දැරූ පමණින්, තමන් යටතේ කණ්ඩායමක් සිටි පමණින් හැම පුද්ගලයෙක්ම නියම නායකයෙක් වෙන්නෙ නැහැ. ලෝක ඉතිහාසය ගත්තත්, වර්තමාන තත්ත්වය ගත්තත් ව්‍යාපාරික ක්ෂේත්‍රයේ, දේශපාලනයේදි හෝ වෙනත් ඕනෑම ක්ෂේත්‍රයක නායකයන් අතර වෙනස්කම් තියෙනවා කියන එක ඔයා දන්නවා. ඔයා නායකත්ව තනතුරක ඉන්න කෙනෙක් නම් හෝ ඉදිරියේදී නායකත්ව භූමිකාවක් කරන්න ඉන්න කෙනෙක් නම් මේ ලිපිය ඔයාට වැදගත් වෙනවා.
නායකත්ව මට්ටම් (Leadership Levels) 05ක් ගැන මේ ලිපියෙන් ඔයාට දැනගන්න පුළුවන්. ලිපිය අවසානයේ ඔයාට තීරණයක් ගන්න පුළුවන් ඔයා ඉන්නේ ඒ අතරින් මොන මට්ටමේ ද කියන එක ගැන. ඒ වගේම ඒක ඔයාට උදව් වේවි ඔයාගේ නායකත්ව ගුණාංග දැනට තියෙනවාටත් වඩා හොඳ මට්ටමකට වැඩිදියුණු කරගන්නත්. දැන් අපි එකින් එක බලමු මොනවද ඒ නායකත්ව මට්ටම් කියලා.
මේ නායකත්ව මට්ටමේ ඉන්න නායකයෝ ඔවුන්ට අදාළ කේෂ්ත්‍රයේ මොකක් හෝ අසීරු කාර්යකදි, එහෙම නැත්නම් අසාර්ථක වීමකදි ඒ වැඩේ අතහැරලා දානවා. ඔවුන් ඉන්නේ “මේක කරන්න බෑ” කියන මානසිකත්වයෙන්.
ඔවුන් අභියෝගවලට මුහුණ දෙන්න අපහසු, වැඩක් සම්පූර්ණයෙන් කරනවා වෙනුවට අදහසක් දීලා පැත්තකට වෙන විදියේ පුද්ගලයෝ. එයාලා ගැටලුවක් විසඳන්න උත්සහ කරන්නේ නැහැ.
ව්‍යාපාරයක් පටන් අරන් ඒකෙන් ලාබයක් නොලැබුණ ගමන් ව්‍යාපාරය වහලා දාන පුද්ගලයෝ ඉන්නවා, තමන්ට භාර දුන්න වැඩක් අභියෝගාත්මක නම්, කරන්න ටිකක් අමාරු නම් ඒක අතඇරලා දාන පුද්ගලයෝ ඉන්නවා. ඒ වගේ අය තමයි මේ Quitter කියන මට්ටමට අයිති වෙන්නේ.
මේ වගේ mindset එකක් තියෙන අයට නියම නායකත්වයට ළං වෙන්නවත් අමාරුයි. ඒ නිසා මේ වගේ ගති ලක්ෂණ ඔයා ළඟ තියෙනවා නම් ඒවා දැන්ම හදාගන්න උත්සහ කරන්න. අසාර්ථකවීමක් කියන්නේ අවසානය නෙමෙයි. ඒ තුළින් පාඩමක් ඉගෙනගෙන ඉදිරියට යන්න උත්සහ කිරීමයි වටින්නේ.
මේ මට්ටමේ නායකයෝ නම් ඔයාට රැකියාවෙදි, වෙනත් කටයුතුවලදි මුණ ගැහිලා ඇති. ඔවුන් විසඳුම් වෙනුවට ඕනම දෙයක ප්‍රශ්න විතරක් දකින අය. ඒ වගේම
ලෝකයේ බලවත් නායකයන් ඉතාමත් අඩු ප්‍රමාණයක්. ඉහළ තනතුරක් දැරූ පමණින්, තමන් යටතේ කණ්ඩායමක් සිටි පමණින් හැම පුද්ගලයෙක්ම නියම නායකයෙක් වෙන්නෙ නැහැ. ලෝක ඉතිහාසය ගත්තත්, වර්තමාන තත්ත්වය ගත්තත් ව්‍යාපාරික ක්ෂේත්‍රයේ, දේශපාලනයේදි හෝ වෙනත් ඕනෑම ක්ෂේත්‍රයක නායකයන් අතර වෙනස්කම් තියෙනවා කියන එක ඔයා දන්නවා. ඔයා නායකත්ව තනතුරක ඉන්න කෙනෙක් නම් හෝ ඉදිරියේදී නායකත්ව භූමිකාවක් කරන්න ඉන්න කෙනෙක් නම් මේ ලිපිය ඔයාට වැදගත් වෙනවා.
නායකත්ව මට්ටම් (Leadership Levels) 05ක් ගැන මේ ලිපියෙන් ඔයාට දැනගන්න පුළුවන්. ලිපිය අවසානයේ ඔයාට තීරණයක් ගන්න පුළුවන් ඔයා ඉන්නේ ඒ අතරින් මොන මට්ටමේ ද කියන එක ගැන. ඒ වගේම ඒක ඔයාට උදව් වේවි ඔයාගේ නායකත්ව ගුණාංග දැනට තියෙනවාටත් වඩා හොඳ මට්ටමකට වැඩිදියුණු කරගන්නත්. දැන් අපි එකින් එක බලමු මොනවද ඒ නායකත්ව මට්ටම් කියලා.
01. Quitter
මේ නායකත්ව මට්ටමේ ඉන්න නායකයෝ ඔවුන්ට අදාළ කේෂ්ත්‍රයේ මොකක් හෝ අසීරු කාර්යකදි, එහෙම නැත්නම් අසාර්ථක වීමකදි ඒ වැඩේ අතහැරලා දානවා. ඔවුන් ඉන්නේ “මේක කරන්න බෑ” කියන මානසිකත්වයෙන්.
ඔවුන් අභියෝගවලට මුහුණ දෙන්න අපහසු, වැඩක් සම්පූර්ණයෙන් කරනවා වෙනුවට අදහසක් දීලා පැත්තකට වෙන විදියේ පුද්ගලයෝ. එයාලා ගැටලුවක් විසඳන්න උත්සහ කරන්නේ නැහැ.
ව්‍යාපාරයක් පටන් අරන් ඒකෙන් ලාබයක් නොලැබුණ ගමන් ව්‍යාපාරය වහලා දාන පුද්ගලයෝ ඉන්නවා, තමන්ට භාර දුන්න වැඩක් අභියෝගාත්මක නම්, කරන්න ටිකක් අමාරු නම් ඒක අතඇරලා දාන පුද්ගලයෝ ඉන්නවා. ඒ වගේ අය තමයි මේ Quitter කියන මට්ටමට අයිති වෙන්නේ.
මේ වගේ mindset එකක් තියෙන අයට නියම නායකත්වයට ළං වෙන්නවත් අමාරුයි. ඒ නිසා මේ වගේ ගති ලක්ෂණ ඔයා ළඟ තියෙනවා නම් ඒවා දැන්ම හදාගන්න උත්සහ කරන්න. අසාර්ථකවීමක් කියන්නේ අවසානය නෙමෙයි. ඒ තුළින් පාඩමක් ඉගෙනගෙන ඉදිරියට යන්න උත්සහ කිරීමයි වටින්නේ.
02. Fault Finder
මේ මට්ටමේ නායකයෝ නම් ඔයාට රැකියාවෙදි, වෙනත් කටයුතුවලදි මුණ ගැහිලා ඇති. ඔවුන් විසඳුම් වෙනුවට ඕනම දෙයක ප්‍රශ්න විතරක් දකින අය. ඒ වගේම හැම දෙයකම වැරැද්දක් දකිනවා. “මෙහෙම නම් කරන්න එපා” කියලා කිව්වත් ඔවුන් ඒකට තමන්ගේ කණ්ඩායමට හරි විසඳුමක් හෝ අදහසක් ඉදිරිපත් කරන්නේ නැහැ.
ඒ වගේම මේ මට්ටමේ නායකයෝ තමන්ගේ කණ්ඩායමේ සාමාජිකයන්ව පහළට ඇද දමන්න උත්සහ කරනවා. මොකද ඔවුන් දකින්නේ හැම දෙයකම වැරැද්දක් විතරක් නිසා. මේ විදියට වැරදි, අඩුපාඩු විතරක් දකින, විසඳුම් දෙන්නේ නැති පුද්ගලයෝ සාර්ථක නායකයෝ බවට පත් වෙන්නේ නැහැ. සාර්ථක නායකයෙක් වෙන්න නම් හැම දෙයටම දොස් පවරමින් ඉන්නේ නැතුව අඩුපාඩුව, වැරැද්ද තියෙන්නේ කොතැනද බලලා විසඳුමක් කරා කණ්ඩායම යොමු කරන්න හැකියාවක් තිබීම අවශ්‍යයි.
03. Dabbler
මේ මට්ටමේ ඉන්න පුද්ගලයෝ හොඳ energy එකකින් වැඩ පටන් ගන්නවා. ඒත් බාධාවක් ආවොත් වැඩේ අත්හැරලා දානවා. ඒ කියන්නේ ඔවුන්ගේ උද්‍යෝගය ආරම්භයේදි තිබුණත් දිගුකාලීනව උද්‍යෝගයෙන් වැඩ කරන්න හැකියාවක් ඔවුන්ට නැහැ. නමුත් මොවුන් මුලින් සඳහන් කළ මට්ටම් දෙකට අයත් පුද්ගලයන්ට වඩා හොඳ තත්ත්වයක ඉන්නවා.
හොඳ සැලැස්මක් තියෙන ව්‍යාපාරිකයෙක් ඒ වටිනා සැලැස්මත් තියාගෙන ටික කාලයක් ගියාම උද්‍යෝගය මදිකම නිසා ව්‍යාපාරය අත්හැරලා දානවා වගේ දෙයක් තමයි මෙතැනදි අදහස් කරන්නේ.
ඔයා ළඟ මේ ගති ලක්ෂණ තියෙනවා නම් උද්‍යෝගය රඳවාගෙන, ජවසම්පන්නව වැඩ කරන්න අවශ්‍ය පුරුදු ඔයා තුළ වර්ධනය කරගන්න.
04. Stressor
මේ මට්ටමට අයත් පුද්ගලයෝ කිසිම වැඩක් අමාරු වුණා කියලා අතහරින්නේ නැහැ. ඔවුන් ඒක කෙසේ හෝ අවසන් කරනවා. මොන තරම් අභියෝග, බාධක ආවත් ඔවුන් තමන්ගේ රාජකාරිය කරන්න ඔවුන් නැවත නැවතත් උත්සහ ගන්නවා.
මේ මට්ටමේ නායකයන්ගේ දරාගැනීමේ හැකියාව හොඳ මට්ටමක තියෙනවා. ඒක ඔයාට වුණත් ප්‍රගුණ කරන්න පුළුවන් දෙයක්. අභියෝගවලදි අපහසුයි නම් පොඩි විවේකයක් අරන් නැවතත් අලුත් ජවයකින් තමන්ගේ රාජකාරියට මුහුණ දෙන්න හැකියාව මේ මට්ටමට අයත් නායකයන්ට තියෙනවා.
ඔයා වුණත් මේ වගේ මට්ටමක නායකයෙක් නම් ඔයාට සාර්ථක ගමනක් යන්න හැකියාව තියෙනවා. මොකද මුලින් කතා කළ නායකත්ව මට්ටම් තුනටම වඩා මේ මට්ටමට අයත් නායකයෝ ඉදිරියෙන් ඉන්නවා.
05. Master
මේ මට්ටමේ නායකයන් කලින් සඳහන් කළ නායකයත්ව මට්ටමේ පුද්ගලයන්ටත් වඩා වෙනස්. මොවුන්ට දිගුකාලීන සැලැසුම් ඒ කියන්නේ Master Plans තියෙනවා. ඔවුන් ඉතාම උපායමාර්ගික ලෙස ගැටලු විසඳන්න ක්‍රියා කරනවා. ඒ වගේම අනිත් අයගේ සාර්ථකත්වයට, වර්ධනයට පවා උදව් කරනවා.
මේ මට්ටමේ ඉන්න ව්‍යාපාරිකයෙක්, ආයතන ප්‍රධානියෙක්, කණ්ඩායම් නායකයෙක් ගත්තත් ඔවුන් තමන්ගේ ආයතනයේ දියුණුව වගේම ආයතනයේ සාමාජිකයන්ගේ හැකියාවන් වර්ධනය කරන්න සහය වෙනවා.
මේ මට්ටමට අයත් ව්‍යාපාරිකයෙක් ඉන්නවා කියලා හිතන්න. ඔහුගේ ව්‍යාපාරයේ ලාබ ලැබීම අඩු වුණොත්, වෙනදා තරම් අලෙවිය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වුණොත් ඔවුන් කිසිම මොහොතක මින් පෙර කතා කළ නායකත්ව මට්ටම්වල පුද්ගලයෝ වගේ ව්‍යාපාරය අත්හරින්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවට මොවුන් කරන්නේ වෙළඳ පොළ තත්ත්වය ගැන සොයා බලනවා, නව ප්‍රවණතා මොනවද කියලා අධ්‍යයනය කරනවා, ව්‍යාපාරය පැත්තෙන් සිද්ධ වුණ අඩුපාඩු මොනවද කියලා හොයලා ඒවට විසඳුම් ඉදිරිපත් කරනවා. ඒ විදියට ඔවුන් නව මුහුණුවරකින් නැවතත් නැගී සිටිනවා. Stressor Level එකේ නායකයෙක් ආතතියක් එක්ක පසුනොබැස වැඩ කරනවා වගේ මොවුන් කරන්නේ උපායමාර්ගිකව වැඩ කරන එක.
නියම නායකත්වය කියන්නේ ඔයාට තනියම මොන තරම් දුරක් යන්න පුළුවන් ද කියන එකම නෙමෙයි, ඔයාට අනිත් අයවත් මොන තරම් දුරක් ගෙනියන්න පුළුවන් ද කියන එක. ඒ නිසා ඔයා මේ මට්ටම් අතරින් මුල් හතරෙන් එකක නම් ඉන්නේ Master Level එකට එන්න උත්සහ කරන්න.
නායකත්වය ගුණාංග හැමෝටම උපතින් ලැබෙන්නේ නැහැ. ඒක කාලයත් එක්ක ලබන අත්දැකීම් සමග වර්ධනය කරගන්න පුළුවන් දෙයක්. ඒකට ආකල්ප, විනය වගේම ඔයාගේ පුරුදුත් වර්ධනය කරගන්න ඕන. උත්සහ කරලා බලන්න, ඒක ඔයාට කරන්න පුළුවන්.
ඔයාගේ ව්‍යාපාරයේ, ආයතනයේ හෝ පෞද්ගලික දියුණුව වෙනුවෙන් දැනුම වර්ධනය කරගන්න පහළ Link එකෙන් Loku Business අපේ වෙබ් අඩවියට පිවිසෙන්න.
https://school.lokubusiness.lk/
April 18, 2025
