හැම ශ්‍රේෂ්ඨ දෙයක්ම පටන් ගන්නේ එක සරල අදහසකින්. ඒ එක සරල අදහසකට පුළුවන් මිලියන ගණන් මිනිසුන්ගේ ජීවිත වෙනස් කරන්න. Business එකක් පටන් ගන්න කැමැත්තක් තියෙන අය ගොඩක් ඉන්නවා. ඔයත් ඒ අතරින් කෙනෙක් වෙන්න ඇති. නමුත් බොහෝ දෙනෙක්ට Startup Idea එකක් හොයාගන්න එක ටිකක් අපහසු දෙයක්. ලෝකයේ බිහි වුණ සාර්ථක ව්‍යාපාර ගැන කියවලා, වීඩියෝ නරඹලා හැමදේම කළත් හරියට අදහසක් එන්නේ නැහැ කියන අය වගේම අදහස් කීපයක්ම තියෙනවා ඒත් මොකක්ද හොඳ කියලා හිතාගන්න බැරි තත්ත්වයක ඉන්න අය තමයි ගොඩක් ඉන්නේ.
කොහොමද ලෝකයේ අති සාර්ථක Startup Foundersලාට ඒවාට අදහස් හොයාගන්න පුළුවන් වුණේ? මේ ලිපියෙන් Loku Business අපි, ඔයාට කියලා දෙනවා Startup Idea එකක් හොයාගන්න පුළුවන් ක්‍රම 5ක් ගැන.
බොහෝ සාර්ථක Startup Foundersලාට තමන්ගේ Startup එක පටන්ගන්න ප්‍රධානම අදහස ආවේ ඔවුන්ගෙම ජීවිතවලට ආව ප්‍රශ්න විසඳන්න උත්සහ කළ අවස්ථාවලදි. මේක උදාහරණ කීපයකින්ම පැහැදිලි කරගනිමු.
Dropbox එකේ Founder Drew Houston ඔහුට Pen drive එක යන යන තැන ගෙනියන්න වෙන නිසා වගේම Pen drive එක අවශ්‍යම වෙන වැඩකට යද්දි ඒක අමතකවෙලා ගියාම මූණ දෙන්න වුණ අපහසුතා ගැන හිතලා තමයි Dropbox එකට Codes ලියන්න පටන් ගත්තේ.
WhatsApp එකේ එක Founder කෙනෙක් හිතුවා, ඔහුගේ Contacts List එකේ අයගේ නම දැක්කම ඒත් එක්කම ඒ පුද්ගලයා මේ වෙලාවෙ Available ද නැද්ද කියලා දැනගන්න පුළුවන් නම්, එහෙම නැත්නම් Status එකකින් ඒ පුද්ගලයා මේ වෙලාවේ ඉන්නේ කොහේද කියලා දැනගන්න පුළුවන් නම් හොඳයි කියලා. තමන්ට ආව ඒ ප්‍රශ්නෙ විසඳන්න ක්‍රමයක් හොයන්න උත්සහ කළ නිසා තමයි අද වෙනකොට ඒක ව්‍යාපාරයක් දක්වා වර්ධනය වුණේ
Snapchat Foundersලාට ආව ප්‍රශ්නයක් තමයි ෆොටෝ එකක් ගත්තම සමහර වෙලාවට මිනිස්සු ඒක බෙදාගන්න කැමති තමන් ළඟින්ම ආශ්‍රය කරන අය එක්ක විතරයි. ඒත් ඒ අයගේ ෆෝන් එකේ වුණත් ඒ ශෙයා කරගන්න ෆොටෝ එක දිගටම තියෙනවට සමහර අය කැමති නැහැ. එහෙම වෙලාවට ෆොටෝ එකක් තමන් ළඟින්ම ආශ්‍රය කරන අය එක්ක ශෙයා කරගන්නත් ඕන, ඒ වගේම ඒක Disappear වෙන්නත් ඕන. මේ ආව ප්‍රශ්නය විසඳන්න ගිහින් තමයි Snapchat කියන Product එක හැදුණේ. මුල්ම අදහස ආවේ තමන්ට තිබුණ ප්‍රශ්නයක් විසඳන්න ඕනකමට වුණත් ඒකම තමයි Startup Idea එකක් විදියට වර්ධනය වුණේ.
ඔයාට මොනවා හරි දෙයක් ගැන කුතුහලයක් (Curiosity) තියෙනවා නම් ඒ දේවල් හඹාගෙන යන්න. ඒ විදියට තමන්ගේ කුතුහලය නිසා බිහි වුණ දැවැන්ත ව්‍යාපාර තියෙනවා. ඒ ව්‍යාපාරවල Foundersලා ආරම්භක අවස්ථාවෙදි Startup එකක් පටන්ගත්තේ කුතුහලය පසුපස හඹා ගියාට පස්සෙ ඔවුන්ට ලැබුණ ප්‍රතිඵල නිසා. කුතුහලය නිසා බිහි වුණ Startup Idea කීපයක් ගැන දැන් බලමු.
Google Founder Larry Page, Google එක පටන් ගත්තේ ලෝකේ ලොකුම Search Engine එක හදනවා කියලා හිතාගෙන නෙමෙයි. Website ආව මුල් කාලේ ඔහුට ඒ ගැන ලොකු කුතුහලයක් තිබුණා. Website, Web links සහ Algorithms ගැන ඔහුට පුදුම හිතුණා. Larry Page කොහොමත් Codingවලට, ගණිතයට ආසා කළ කෙනෙක්. ඒකත් එක්ක website එකක් පසුපස තියෙන තාක්ෂණය ගැන අධ්‍යයනය කරන්න ඕන කියලා ඔහු හිතුවා. Coding කරමින්, Design කරමින් ඒක අධ්‍යයනය කරගෙන යනකොට තමයි Google එකේ Sample Version එක ඔහු අතින් නිර්මාණය වුණේ. ඉන්පස්සෙ ඔහු හිතුවා Yahoo කියලා එකකුත් තියෙන නිසා මේ හැදුණ Product එක
හැම ශ්‍රේෂ්ඨ දෙයක්ම පටන් ගන්නේ එක සරල අදහසකින්. ඒ එක සරල අදහසකට පුළුවන් මිලියන ගණන් මිනිසුන්ගේ ජීවිත වෙනස් කරන්න. Business එකක් පටන් ගන්න කැමැත්තක් තියෙන අය ගොඩක් ඉන්නවා. ඔයත් ඒ අතරින් කෙනෙක් වෙන්න ඇති. නමුත් බොහෝ දෙනෙක්ට Startup Idea එකක් හොයාගන්න එක ටිකක් අපහසු දෙයක්. ලෝකයේ බිහි වුණ සාර්ථක ව්‍යාපාර ගැන කියවලා, වීඩියෝ නරඹලා හැමදේම කළත් හරියට අදහසක් එන්නේ නැහැ කියන අය වගේම අදහස් කීපයක්ම තියෙනවා ඒත් මොකක්ද හොඳ කියලා හිතාගන්න බැරි තත්ත්වයක ඉන්න අය තමයි ගොඩක් ඉන්නේ.
කොහොමද ලෝකයේ අති සාර්ථක Startup Foundersලාට ඒවාට අදහස් හොයාගන්න පුළුවන් වුණේ? මේ ලිපියෙන් Loku Business අපි, ඔයාට කියලා දෙනවා Startup Idea එකක් හොයාගන්න පුළුවන් ක්‍රම 5ක් ගැන.
01. Solve Your Own Problems
බොහෝ සාර්ථක Startup Foundersලාට තමන්ගේ Startup එක පටන්ගන්න ප්‍රධානම අදහස ආවේ ඔවුන්ගෙම ජීවිතවලට ආව ප්‍රශ්න විසඳන්න උත්සහ කළ අවස්ථාවලදි. මේක උදාහරණ කීපයකින්ම පැහැදිලි කරගනිමු.
Dropbox එකේ Founder Drew Houston ඔහුට Pen drive එක යන යන තැන ගෙනියන්න වෙන නිසා වගේම Pen drive එක අවශ්‍යම වෙන වැඩකට යද්දි ඒක අමතකවෙලා ගියාම මූණ දෙන්න වුණ අපහසුතා ගැන හිතලා තමයි Dropbox එකට Codes ලියන්න පටන් ගත්තේ.
WhatsApp එකේ එක Founder කෙනෙක් හිතුවා, ඔහුගේ Contacts List එකේ අයගේ නම දැක්කම ඒත් එක්කම ඒ පුද්ගලයා මේ වෙලාවෙ Available ද නැද්ද කියලා දැනගන්න පුළුවන් නම්, එහෙම නැත්නම් Status එකකින් ඒ පුද්ගලයා මේ වෙලාවේ ඉන්නේ කොහේද කියලා දැනගන්න පුළුවන් නම් හොඳයි කියලා. තමන්ට ආව ඒ ප්‍රශ්නෙ විසඳන්න ක්‍රමයක් හොයන්න උත්සහ කළ නිසා තමයි අද වෙනකොට ඒක ව්‍යාපාරයක් දක්වා වර්ධනය වුණේ
Snapchat Foundersලාට ආව ප්‍රශ්නයක් තමයි ෆොටෝ එකක් ගත්තම සමහර වෙලාවට මිනිස්සු ඒක බෙදාගන්න කැමති තමන් ළඟින්ම ආශ්‍රය කරන අය එක්ක විතරයි. ඒත් ඒ අයගේ ෆෝන් එකේ වුණත් ඒ ශෙයා කරගන්න ෆොටෝ එක දිගටම තියෙනවට සමහර අය කැමති නැහැ. එහෙම වෙලාවට ෆොටෝ එකක් තමන් ළඟින්ම ආශ්‍රය කරන අය එක්ක ශෙයා කරගන්නත් ඕන, ඒ වගේම ඒක Disappear වෙන්නත් ඕන. මේ ආව ප්‍රශ්නය විසඳන්න ගිහින් තමයි Snapchat කියන Product එක හැදුණේ. මුල්ම අදහස ආවේ තමන්ට තිබුණ ප්‍රශ්නයක් විසඳන්න ඕනකමට වුණත් ඒකම තමයි Startup Idea එකක් විදියට වර්ධනය වුණේ.
02. Follow Your Curiosity
ඔයාට මොනවා හරි දෙයක් ගැන කුතුහලයක් (Curiosity) තියෙනවා නම් ඒ දේවල් හඹාගෙන යන්න. ඒ විදියට තමන්ගේ කුතුහලය නිසා බිහි වුණ දැවැන්ත ව්‍යාපාර තියෙනවා. ඒ ව්‍යාපාරවල Foundersලා ආරම්භක අවස්ථාවෙදි Startup එකක් පටන්ගත්තේ කුතුහලය පසුපස හඹා ගියාට පස්සෙ ඔවුන්ට ලැබුණ ප්‍රතිඵල නිසා. කුතුහලය නිසා බිහි වුණ Startup Idea කීපයක් ගැන දැන් බලමු.
Google Founder Larry Page, Google එක පටන් ගත්තේ ලෝකේ ලොකුම Search Engine එක හදනවා කියලා හිතාගෙන නෙමෙයි. Website ආව මුල් කාලේ ඔහුට ඒ ගැන ලොකු කුතුහලයක් තිබුණා. Website, Web links සහ Algorithms ගැන ඔහුට පුදුම හිතුණා. Larry Page කොහොමත් Codingවලට, ගණිතයට ආසා කළ කෙනෙක්. ඒකත් එක්ක website එකක් පසුපස තියෙන තාක්ෂණය ගැන අධ්‍යයනය කරන්න ඕන කියලා ඔහු හිතුවා. Coding කරමින්, Design කරමින් ඒක අධ්‍යයනය කරගෙන යනකොට තමයි Google එකේ Sample Version එක ඔහු අතින් නිර්මාණය වුණේ. ඉන්පස්සෙ ඔහු හිතුවා Yahoo කියලා එකකුත් තියෙන නිසා මේ හැදුණ Product එක පිටිපස්සෙත් Business එකක් තියෙනවනේ කියලා. පසුව ඔහු ඒ නිර්මාණය වුණ Product එක ව්‍යාපාරයක් බවට පත් කළා. Google නිර්මාණය වෙන්න ආරම්භක සිතුවිල්ල ආවේ කුතුහලය හඹාගෙන යාමේ ප්‍රතිඵලයක් විදියට කියන එක දැන් ඔයාට පැහැදිලි ඇති.
Tik Tok මුලින්ම කරළියට ආවේ musically කියන නමින්. ඒකේ Founder කෙනෙක් San Franciscoවල කඳුවැටියක් තිබෙන ස්ථානයකට ගිය අවස්ථාවේ දැක්කා එතැන හිටිය Teenagersලා ගොඩක් දෙනෙක් සින්දු අහනවා. තව පිරිසක් Photos, Videos ගන්නවා, වීඩියෝ බලනවා. Tik Tok Founderට එක පාරට වගේ කුතුහලයක් ඇති වුණා Music, Video, Photo කියන තුනම එකට එකතු කරලා Product එකක් හදන්න ඕන කියලා. ඒ කුතුහලය ඔස්සේ ගිහින් අවසානයේදී අද විශාල ජනප්‍රියත්වයකට පත් වුණ Tik Tok ලෝකයට බිහි වුණා.
මේ කරුණ සම්බන්ධයෙන් ඔයා හොඳින් තේරුම් ගන්න ඕන දෙයක් තියෙනවා. ඒ තමයි කුතුහලයක් ආවා කියලා ඒක ඊළඟ දවසෙ ව්‍යාපාරයක් බවට පත් කළේ නැහැ කවුරුවත්. ඔයා කියෙව්ව උදාහරණවලදි වුණත් ඔයාට පැහැදිලි ඇති ඔවුන් තමන්ට ආව කුතුහලය කාලය අරන් ගවේෂණය කළා කියන එක. ඉන්පස්සේ ඒ අදහස සනාථ කරගන්න පොඩි Sample Version එකක් ඔවුන් නිර්මාණය කළා. ඒක මිනිස්සුන්ට පෙන්නන්න හදපු Version එකක්. එහෙම තමයි අවසානයේ Startup Idea එකක් කුතුහලය නිසා නිර්මාණය වුණේ.
ඔයාටත් යම් දෙයක් ගැන කුතුහලයක් තියෙනවා නම් ඒක හඹාගෙන යන්න. ඒක Startup Idea එකක් හොයාගන්න හොඳ ක්‍රමයක්.
03. Pay Attention to What’s Already Working
ලෝකේ බිහි වුණ සමහර Startup Ideas තියෙනවා ඒ අදහස ආවේ යම් දෙයක් වෙනුවෙන්. ඒත් ඔවුන් ඒ අදහසේම එල්ලිලා හිටියේ නැහැ. ඒ අදහස වැඩ කරන එකක් ද, මිනිස්සු ඒ ගැන මොකද හිතන්නේ කියන දේවල්වලට ඔවුන් ඇහුම්කන් දුන්නා. ඉන්පස්සේ මොකක්ද මේ අතරින් වැඩ කරන්නේ කියන එකට තමයි ඔවුන් අවධානය දුන්නේ.
Instagram එක මුලින්ම පටන් ගත්තේ Burbn කියන ඇප් එක විදියට. Location based check-in app එකක්. Travel කරන අයට ප්‍රයෝජනවත් වුණ මේ ඇප් එක ගැන ඒකේ Founder විසින් Customer Feedback ගන්න අමතක කළේ නෑ. ඒ ප්‍රතිචාරවලින් ඔහුට තේරුම් ගන්න පුළුවන් වුණා මිනිස්සු මේ ඇප් එක පාවිච්චි කරන්නේ ඇප් එකේ තියෙන Travel Featuresවලට නෙමෙයි කියන එක. බහුතරයක් දෙනා ඇප් එක පාවිච්චි කළේ ෆොටෝ ශෙයා කරගන්න. ඒ අතරේ ඔහුට ඔහුගේ පෙම්වතිය කිව්වා ඇප් එකට දාන ෆොටෝවලට Filters දාන්නත් පුළුවන් නම් ලස්සන ෆොටෝ දාන්න ඇප් එක පාවිච්චි කරන්න පුළුවන් කියලා. ඒ අදහසත් එකතු කරගෙන තමයි අවසානයේ Photo Sharing Platform එකක් වන Instagram App එක බවට Burbn App එක පරිවර්තනය වුණේ.
YouTube මුලදී dating site එකක් විදියටයි පටන් ගත්තේ. නමුත්, ටිකක් නිරීක්ෂණය කරගෙන යනකොට Datingවලදි ගන්න වීඩියෝ විතරක් නෙමෙයි ඕනම වීඩියෝ එකක් ශෙයා කරගන්න පුළුවන් Platform එකක් බවට මේක පත් කරන්න පුළුවන් නේද කියලා YouTube Foundersලා තේරුම් ගත්තා. ඒ අනුවයි YouTube බිහි වුණේ.
ඔයාට මුලින්ම ආව අදහසක එල්ලිලා ඉන්න හිතෙන්න පුළුවන්. ඒත් ඒකෙන් මිනිස්සුන්ට අවශ්‍ය නැති දෙයක් නම් ඔයා නිෂ්පාදනය කරන්නේ ඒකෙන් ඔයාට වැඩක් වෙන්නෙත් නැහැ. ඒ නිසා එකම අදහසක දිගටම එල්ලිලා ඉන්න එපා. ඒක කරගෙන යද්දි ඔයාට තේරුම් යයි මොකක්ද හරියටම වැඩ කරන්නේ කියන එක. ඒ අනුව Startup Idea එක හොයාගන්න.
04. Pay Attention to Paradigm Shifts
කලින්ම අනාගත Trend එකක් හඳුනාගෙන ඒකට අනුව Startup Idea එකක් හොයාගන්න පුළුවන්. මේකෙදි අග ඉඳන් මුලට වැඩ කරන්න තියෙන්නේ. ඒ කියන්නේ අනාගතයේ ඉඳලා ආපස්සට එන්න ඕන කියන එක. උදාහරණ කීපයකින්ම පැහැදිලි කරගනිමු මොකක්ද මේ කියන්නේ කියලා.
Internet ආව මුල් කාලේ Amazon Founder Jeff Bezosට අපූරු දෙයක් නිරීක්ෂණය වුණා. ඒ තමයි Internet පාවිච්චි කරන පිරිස අවුරුද්දකට 2300%කින් වැඩි වෙනවා කියලා. ඔහු ඉන්පස්සේ List එකක් හැදුවා මොනවද Internet එකේ විකුණන්න පුළුවන් කියලා. ඒ ලැයිස්තුවේ මුලින්ම තිබුණ දේවල් දෙක තමයි පොත් සහ සංගීතය. ඔහු තෝරගත්තේ පොත්. හේතුව තමයි සංගීතය සහ පොත් කියන නිෂ්පාදන දෙක අතරින් Categories වැඩිපුර තියෙන නිෂ්පාදනය තමයි පොත්. ඉන්පස්සේ Online Book Sales Business එකක් ඔහු පටන් ගත්තා. අනාගතයේ Trend එකක් විදිහට Internet Usage එක වැඩිවෙන බව කලින්ම හඳුනගත්ත නිසයි Jeff Bezosට ඔන්ලයින් පොත් විකුණන්න ඕන කියන Startup Idea එක ආවේ.
ඒ වගේම Tesla, Spotify පවා පටන් ගත්තේ අනාගතයේ Trend එකක් දැකලා. ඒ විදියට ඔයාටත් පුළුවන් නම් අනාගතයේදි Trend වෙන්න පුළුවන් දෙයක් හඳුනාගෙන ඒ ඔස්සේ ආපස්සට ඇවිත් Startup Idea එකක් හොයාගන්න.
05. Brainstorming Discussions
Startup Idea එකක් හොයාගන්න ඔයාගේ යාළුවෝ එක්ක සාකච්ඡා කරලා වුණත් පුළුවන්. ඒ වගේ වෙලාවට අහම්බෙන් එන Idea එකක් ඔයාගේ Startup Idea එක වෙන්න පුළුවන්.
මේ විදියට බිහි වුණ Startup එකකට හොඳම උදාහරණය Netflix. Netflix මුලින්ම පටන් ගත්තේ DVD Rent Out කරන ව්‍යාපාරයක් විදියට. ඒත් අද තියෙන තත්ත්වයට Netflix පත් වුණේ ඒකේ Original Founderගේ අදහසකින් නෙමෙයි. ඔහු තමන්ගේ යාළුවෝ එක්ක කළ Brainstorming Discussionsවලදී Subscription-based Streaming Platform එකක් අනාගතයේදි හොඳ ඉල්ලුමක් තියෙන ව්‍යාපාරයක් වෙයි කියන අදහස ඉදිරිපත් වුණා. ඒ නිසා තමයි අද ඔයා දන්න Netflix එක ලෝකයට බිහි වුණේ.
Nextdoor කියන ඇප් එකත් ඒ වගේ බිහි වුණ එකක්. මේ ඇප් එක ලංකාවේ එතරම් ජනප්‍රිය නැහැ. හැබැයි මේකට අදාළ අදහස ආවෙත් Brainstorm session එකකින්. මේ ඇප් එක හඳුන්වාදුන්න ආයතනයේ හැමෝම එකතුවෙලා Next Billion Dollar Idea එක මොකක්ද කියලා කතා වෙනවා. ඒ අතරේ එක් පුද්ගලයෙක් කිව්වා “අපේ ගෙවල් ළඟ තියෙන පාර තියෙනවානේ. පාර කැඩිලා ගන්න දෙයක් නැහැ. ඕක හදන්න ඕනේ. කිසිම වාහනයකට යන්න බැහැ. ප්‍රශ්නේ කියන්නේ මට කාටවත් කියාගන්න විදිහක් නැතුව ඉන්නේ ඕක,” කියලා. මේක අහගෙන හිටිය තවත් කෙනෙක්ට හිතුණා “පවුලේ කට්ටියත් එක්ක කතා කරන්න Facebook තියෙනවා. Professional කට්ටියත් එක්ක කතා කරන්න LinkedIn තියෙනවා. අපි දවස් 365ම ජීවත් වෙන අපේ අසල්වැසියන් එක්ක කතා කරන්න, දේවල් Share කරන්න මොකක්ද තියෙන App එක? මොකක්ද තියෙන Platform එක” කියලා. ඒ සාකච්ඡාවෙදි තමයි Nextdoor App එක නිර්මාණය වෙන්න අවශ්‍ය Startup Idea එක බිහි වුණේ.
දැන් ඔයා Startup Idea එකක් හොයාගන්න පුළුවන් ක්‍රම 05ක් ගැන දන්නවා. ටිකක් අවධානයෙන් හිටියොත් මේ ක්‍රම පහෙන් එකකින් හරි ඔයාට අනිවාර්යෙන්ම Game Changing Idea එකක් එන්න පුළුවන්. ඔයාගේ Startup එක අනාගතයේ දවසක ලෝකයක් හඳුනන දැවැන්ත ව්‍යාපාරයක් බවට පත් වෙන්න වුණත් හැකියාව තියෙනවා.
මේ ඉගෙනගත්ත දේවල්වලට අමතරව ඔයාට Business Idea එකක් ගොඩනගාගන්න ආකාරය ගැන දැනුම ලබා ගන්න පහළ Link එකට ගිහින් ඒකේ තියෙන Free Chapter බලන්න.
https://school.lokubusiness.lk/p/how-to-develop-a-winning-business-idea?affcode=1420258_ghpjvsre
February 24, 2025
