අවුරුදු හතළිහකට කලින් ඩුබායි කියන්නේ කිසිම දෙයක් නොතිබුණු කාන්තාරයක්. ඒත් අද වෙනකොට ලෝකයේ වේගයෙන්ම දියුණු වෙන, සංචාරකයෝ වැඩිපුරම එන, ලෝකේ ආරක්ෂාකාරී වගේම ව්‍යාපාරයක් කරන්නත් හොඳම නගරවල්වලින් එකක් බවට ඩුබායි පත් වෙලා තිබෙනවා. කිසිම ස්වභාවික සම්පතක් නොතිබුණ, වර්ෂාපතනයවත් හරියට ලැබෙන්නේ නැති භූමියක් වර්තමානය වෙනකොට ලෝකයේ ධනවත්ම නගරයක් බවට පත් කළේ කොහොමද කියන එක මේ ලිපියෙන් ඔයාට දැනගන්න පුළුවන්.
එක්සත් අරාබි එමීර් (U.A.E.) රාජ්‍යයේ අගමැති වගේම ඩුබායි නගරයේ පාලකයා, Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoumගේ නායකත්වය සහ දැක්ම තමයි ඩුබායි නගරය මෙතරම් දියුණු තත්ත්වයට ගෙන එන්න හේතු වුණේ.
ඩුබායි කියන්නේ ජාතීන් 200කට වැඩියෙන් ඉන්න නගරයක්. ඩුබායි නගරයේ වාසය කරන පිරිස අතරින් උපන් බිම ඩුබායි වන පිරිස 10%ක් පමණ සංඛ්‍යාවක්. මුල් කාලයේදී ඩුබායි කියන්නේ තෙල්වලින් යැපුණ ආර්ථිකයක් තිබුණ රටක්. නමුත් අද වෙනකොට ඩුබායිවල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් (GDP) 1%ක්වත් තෙල්වලින් යැපෙන්නේ නැහැ.
Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum, ඒ කියන්නේ ඩුබායිවල පාලකයාට හැම වෙලාවෙම අවශ්‍ය වුණේ ඩුබායි නගරය සම්බන්ධයෙන් මොන දේ කළත් ඒ දේ කරන පළවෙනියා බවට හෝ හොඳම කෙනා බවට පත් වෙන්නේ. මිනිස්සු ඩුබායි නගරය ගැන කතා කරන තත්ත්වයට පත් කරන්නයි ඔහුට අවශ්‍ය වුණේ. එතකොට ඩුබායිවලට සංචාරකයන් විශාල වශයෙන් එන්න පටන් ගන්නවා. ඒක ඩුබායිවල ආර්ථිකයට ලොකු ශක්තියක්.
අවුරුදු හතළිහකට කලින් ඩුබායි කියන්නේ කිසිම දෙයක් නොතිබුණු කාන්තාරයක්. ඒත් අද වෙනකොට ලෝකයේ වේගයෙන්ම දියුණු වෙන, සංචාරකයෝ වැඩිපුරම එන, ලෝකේ ආරක්ෂාකාරී වගේම ව්‍යාපාරයක් කරන්නත් හොඳම නගරවල්වලින් එකක් බවට ඩුබායි පත් වෙලා තිබෙනවා. කිසිම ස්වභාවික සම්පතක් නොතිබුණ, වර්ෂාපතනයවත් හරියට ලැබෙන්නේ නැති භූමියක් වර්තමානය වෙනකොට ලෝකයේ ධනවත්ම නගරයක් බවට පත් කළේ කොහොමද කියන එක මේ ලිපියෙන් ඔයාට දැනගන්න පුළුවන්.
එක්සත් අරාබි එමීර් (U.A.E.) රාජ්‍යයේ අගමැති වගේම ඩුබායි නගරයේ පාලකයා, Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoumගේ නායකත්වය සහ දැක්ම තමයි ඩුබායි නගරය මෙතරම් දියුණු තත්ත්වයට ගෙන එන්න හේතු වුණේ.
ඩුබායි කියන්නේ ජාතීන් 200කට වැඩියෙන් ඉන්න නගරයක්. ඩුබායි නගරයේ වාසය කරන පිරිස අතරින් උපන් බිම ඩුබායි වන පිරිස 10%ක් පමණ සංඛ්‍යාවක්. මුල් කාලයේදී ඩුබායි කියන්නේ තෙල්වලින් යැපුණ ආර්ථිකයක් තිබුණ රටක්. නමුත් අද වෙනකොට ඩුබායිවල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් (GDP) 1%ක්වත් තෙල්වලින් යැපෙන්නේ නැහැ.
අසමසම දැක්ම
Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum, ඒ කියන්නේ ඩුබායිවල පාලකයාට හැම වෙලාවෙම අවශ්‍ය වුණේ ඩුබායි නගරය සම්බන්ධයෙන් මොන දේ කළත් ඒ දේ කරන පළවෙනියා බවට හෝ හොඳම කෙනා බවට පත් වෙන්නේ. මිනිස්සු ඩුබායි නගරය ගැන කතා කරන තත්ත්වයට පත් කරන්නයි ඔහුට අවශ්‍ය වුණේ. එතකොට ඩුබායිවලට සංචාරකයන් විශාල වශයෙන් එන්න පටන් ගන්නවා. ඒක ඩුබායිවල ආර්ථිකයට ලොකු ශක්තියක්.
Dubai Mall: ලෝකයේ ඕන තරම් Shopping Malls තිබුණත් ඔහුට අවශ්‍ය වුණේ ලෝකයේ ලොකුම Shopping Mall එක ඩුබායිවල ඉදි කරන්න. ඒ දැක්ම අනුව අතිවිශාල Dubai Mall එක ඉදි කළා.
Burj Khalifa: ඒ වගේම ලෝකයේ උසම කුලුන ඩුබායිවල ඉදි කරන්න ඔහුට තිබුණ ඕනෑකම නිසා අහස උසට ලෝකයේ උසම ගොඩනැගිල්ල වන Burj Khalifa නිර්මාණය වුණා. ලෝකයේ උසම අවන්හල, උසම සෝපානය, උසම Night Club එක, වගේ සිත් අදහාගත නොහැකි නිර්මාණ රැසක් Burj Khalifa ගොඩනැගිල්ල ඇතුළෙ තිබෙනවා. එහි ඇති සුඛෝපභෝගී බව නිසාම ලෝකයේ එකම 7 Star හෝටලය ලෙස එය නම් කර තිබෙනවා. ඇත්තටම මේ ගොඩනැගිල්ලේ 39%ක් පමණම භාවිතයට ගන්න බැහැ. ඒකට හේතුව විදියට Sheikh Mohammed සඳහන් කරන්නේ මෙහෙම දෙයක්. මේ ගොඩනැගිල්ල හදලා ඒකට මිනිස්සු පුරවන්න නෙමෙයි ඔහුට අවශ්‍ය වුණේ කියලයි ඔහු කියන්නේ. ඒ වෙනුවට ඩුබායි නගරයට ලෝකයේ අනිත් රටවල්වලින් ලැබෙන ප්‍රෞඩත්වය, ඩුබායි නගරයට හැදෙන නම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්නයි ඔහුට ඕන වුණේ කියලා ඔහු සඳහන් කරලා තියෙනවා.
Palm Jumeirah: ඒ වගේම ලෝකය පුරා මුහුදු උඩ හදලා තියෙන දූපත් මොනවද කියන එක ගැනත් ඔහු අවධානය යොමු කළා. ඉන්පසුව වෙනස්ම හැඩයක දූපතක් මුහුද උඩ හදන්න ඔහු තීරණය කළා. ඒ අනුවයි, Palm Jumeirah දූපත නිර්මාණය වුණේ. පාම් ගසක හැඩයෙන් නිර්මාණය වුණ මේ දූපත ඉදිකරලා තියෙන්නේ අභ්‍යවකාශයට ගිය පුද්ගලයෙක්ට වුණත් පෙනෙන ආකාරයට. මේ දූපතේ Luxury Villas ඇතුළු පහසුකම් පිරි නිර්මාණ ඉදිකරලා ධනවතුන්ට ඒවා විකුණලා ඩුබායි නගරයට ආදායම් උපයාගන්න Sheikh Mohammed සමත් වුණා.
World Island: Palm Jumeirah දූපත නිර්මාණය කිරීමෙන් නොනැවතුණ ඔහුගේ දැක්ම තවත් ඉදිරියට දිව ගියා. ලෝක සිතියමේ හැඩයට අනුව World Island කියන දූපත මුහුද මත නිර්මාණය වුණේ එම නිසයි.
Dubailand: USAවල තියෙනවා වගේ Disneyland එකක් ඩුබායිවල හදන්න කළ ඉල්ලීමකදි USAවලින් Sheikh Mohammedට දැනුම් දුන්නා ඩිස්නිලන්තය හදලා දෙන්න පුළුවන්, ඒත් USAවල තියෙනවට වඩා ලොකු ඩිස්නිලන්තයක් හදන්න බැරිවෙයි කියලා. Sheikh Mohammed ඒකට කැමති වුණේ නැහැ. ඔහු ඒ වෙනුවට ඩිස්නිලන්තයට වඩා දෙගුණයක් විශාල Dubailand නිර්මාණය කරන්න කටයුතු කළා. ලක්ෂ ගණන් ජනතාව දිනකට Dubailandවලට පැමිණෙනවා.
ඒ වගේම කාන්තාරයක් කියලා බැලුවේ නැහැ මල් වර්ග මිලියන 150කට වැඩියෙන් තිබෙන ලෝකේ විශාලම ස්වභාවික මල් වත්ත පවා ඩුබායි නගරයේ නිර්මාණය කෙරුණා. මේ වගේ ලෝකයේ අද්විතීය නිර්මාණ රැසක් ඔහුගේ දැක්ම නිසා ඩුබායි නගරයේ නිර්මාණය වුණා. මේ නිසාම වෙනත් රටවල නායකයෝ පවා Sheikh Mohammedව හැඳින්වුවේ කරන්න අමාරු දේවල් කොහොම හරි කරන නායකයෙක් විදියට.
පාවෙන අවන්හල්, වතුර යට ඉදි කෙරුණ හෝටල් ඇතුළු පුදුමාකාර නිර්මාණයන් අර වියළි කාන්තාරය මත ඉදි කරන්න නායකත්වය දෙන්න Sheikh Mohammedට හැකියාව ලැබුණා.
වතුර නැති කාන්තාරයට වතුර කොහෙන්ද?
වතුර නැති භූමියක් වුණාට ලෝකයේ විශාලම Dancing Water Show එක තිබෙන්නේ ඩුබායි නගරයේ. ඩුබායි සම්බන්ධයෙන් කළ පර්යේෂණයකදි සොයාගෙන තිබෙනවා මීට වසර මිලියන 2කට පෙර ඩුබායි භූමිය වතුර ගලාගෙන ගිය භූමියක් බව. ඒත් පස්සේ කාලෙකදි මේ අධික උෂ්ණත්වය නිසා මේ භූමිය ගිලා බැහැලා තිබෙනවා. ඔවුන් අනුමානය කරන දෙයක් තමයි මේ විදියට ගිලා බැස්සත් ඒ වතුර පාර ගලපු විදියටම පොළොව යටින් තවමත් සෙමින් ගලමින් තිබෙනවා කියන එක. ඩුබායි නගරයේ පාලකයන් මේ දේ තේරුම් ගන්න බුද්ධිමත් වුණ නිසා එවන් තැන් පරීක්ෂා කරලා නළ පද්ධති ඉදිකරලා වතුර ඉහළට ගන්න ඔවුන්ට හැකි වුණා.
ඩුබායි නගරය දියුණු වුණ ආකාරය
1930 දී අබුඩාබි නගරයේ තමයි මුල් වතාවට තෙල් නිධියක් සොයාගන්න ලැබුණේ ඔවුන්ට. නමුත් ඩුබායි නගරයේ එහෙම දෙයක් හොයාගන්න පුළුවන් වුණේ නැහැ. තිබුණ එකම දේ වරාය. ඒ වරාය ඩුබායි නගරයට විශාල ආදායමක් ගේනවා. මැදපෙරදිග රටවල කාර්යබහුලම වරාය තමයි ඩුබායිවල පිහිටි වරාය.
ඉතින් මේ වගේ මුකුත්ම නැතුව ඉන්න කාලෙක තමයි Sheikh Mohammed 1958දී ඩුබායිවල පාලකයා බවට පත් වෙන්නේ. ඔහු මුලින්ම කිව්වේ රටේ යටිතල පහසුකම් වැඩිදියුණු කරන්න අවශ්‍යයි කියලා. ඒ නිසා වරායෙන් ලැබෙන ආදායමට අමතරව ඔහු ණයක් අරගත්තා. ඒ දෙකම පාවිච්චි කරලා ඩුබායි නගරයේ පෞද්ගලික ආයතන ඉදිකරන්න පටන් ගත්තා. මොකද පෞද්ගලික ආයතන හැදුණා කියන්නේ ආර්ථිකය හැදෙනවා.
ටික කාලයක් ගියාම මේ අබුඩාබි නගරයට ලැබුණා වගේම එතරම් විශාල නොවුණත්, පොඩි ප්‍රමාණයක තෙල් නිධියක් ඩුබායි නගරය යටින් සොයාගන්න හැකි වුණා. Sheikh Mohammed කොච්චර බුද්ධිමත් ද කියනවා නම් ඔහු කිව්වේ “තෙල් නිධියක් අපිට හම්බුණා තමයි. හැබැයි ඕකෙන් අපි නගරයක් විදිහට එල්ලීගෙන ඉන්න ඕන නෑ. මොකද අනාගතේදී අනිවාර්යෙන් ලෝකයේ රටවල් තෙල්වලින් යැපෙන්නේ නැතුව Renewable Energy එකෙන් යැපෙන කාලයක් එයි. ඒ කාලේ වෙනකොට අපි මේකේ එල්ලිලා හිටියොත් අපේ ආර්ථිකයට මොකද වෙන්නේ? ඒකෙන් ලැබෙන සල්ලි අපි ඩුබායි නගරය හදන්න පාවිච්චි කරමු” කියලා.
ලෝකයේ හොඳම ආයෝජකයෝ, Consultantsලා, ව්‍යාපාරිකයෝ තමන්ගේ රටට ආකර්ෂණය කරගන්න ඩුබායිවලට අවශ්‍ය වුණා. ඒ වෙනුවෙන් Tax Free සහන ලබා දෙන්න ඩුබායි පාලනය කටයුතු කළා. වෙන රටවල අයට ඩුබායිවල ඇවිත් ව්‍යාපාර ආරම්භ කරන්න අවස්ථාව ඒ ප්‍රතිලාභ හරහා හිමි වුණා. බදු අය කරන්නේ නැතුව මේ දේවල් කරන්න අමාරුයි නේද කියලා ඔයාට හිතෙයි. ඩුබායිවල Business Model එක නිසා ඒ දේ ඔවුන්ට කරන්න හැකියාව තිබෙනවා. සංචාරකයෙක් ඩුබායි නගරයට ඇවිත් නවතින හෝටලයේ Room cost එකෙන් 10%ක් වගේ බදු අය කරනවා. Service Charges, Tourism Fee, Ticket Cost මේ හැම දෙයකින්ම කොටසක් රජයට බදු විදියට අය කරනවා. ඩුබායි නගරයට එන ලක්ෂ ගණන් සංචාරකයන්ගෙන් ලැබෙන බදු මුදල් වගේම Real Estate හරහාත් ඩුබායි රජයට බදු ආදායමක් හිමි වෙනවා. ඒ වගේම පාරේ වේග සීමාව ඉක්මවලා ගියොත් සෑහෙන ලොකු දඩ මුදලක් පවා ඩුබායිවලදි අය කරනවා. මත්පැන් ආනයනය සඳහා බදු අය කරනවා. ඒ හැම දෙයකින්ම ඩුබායි නගරයට හොඳ ආදායමක් ලැබෙනවා.
මේ විදියට නිවැරදි නායකත්වයක් සහ දැක්මක් සමග තමයි කාන්තාරයක් වුණ ඩුබායි නගරය ලක්ෂ ගණනකගේ ආකර්ෂණය දිනාගත් සුරපුරයක් බවට පත් වුණේ. කාන්තාරයක් සුරපුරයක් දක්වා ඉහළට රැගෙන යන්න හේතු වුණේ නායකත්වය සහ දැක්ම කියන එක ඔයාට මේ ලිපියෙන් පැහැදිලි ඇති. මේක නගරයක් නිර්මාණය කළ ආකාරය ගැන කතාවක් වුණත් ඔයාගේ පෞද්ගලික ජීවිතය, වෘත්තීය ජීවිතය, ව්‍යාපාරය ගොඩනගාගන්න පවා ඩුබායි නගරයේ පාලකයා වුණ Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum කටයුතු කළ ආකාරය ඔයාට වැදගත් වෙයි.
ඒ වගේම ඔයාව ගොඩනගාගන්න අවශ්‍ය දැනුම Loku Business අපි නිරන්තරයෙන් ලබා දෙනවා. ඔයාගේ ව්‍යාපාරය, වෘත්තිය වගේම පුද්ගලයෙක් විදියට ඔයාව හොඳින් නිර්මාණය කරගන්න අවශ්‍ය දැනුම ලබාගන්න පහළ Link එක Click කරන්න.
https://school.lokubusiness.lk/
March 12, 2025
