ඔක්සිජන් කොහොමද සියවසෙන් සියවසට වෙනස් වෙන්නේ කියලා මේ ප්‍රකාශය කියෙව්වම ඔයාට හිතේවි. කාලයත් එක්ක තාක්ෂණය, ඇඳුම් පැළඳුම්, සිතන පතන ආකාරය ඇතුළු හැමදෙයක්ම වෙනස් වෙන බව ඔයාගේ ජීවිත කාලය ඇතුළත අත්දැකලා ඇති. ගත වුණ දශකයක, දෙකක කාලය ගත්තම ලංකාව වුණත් තාක්ෂණික අතින් මොන තරම් වෙනස්කම්වලට භාජනය වුණා ද? ඇති වුණ වසංගත තත්ත්වයන් එක්ක ලංකාව Online අධ්‍යාපනයට වඩාත් සමීප වුණා, Cash වෙනුවට Card භාවිතය ජනප්‍රිය වුණා. හැම කෙනෙක්ගෙම අතේ Smart Phone එකක් තියෙන තැනට ලෝකය දියුණු වුණා. ඒ Smart Phone එකේ භාවිත වෙන තාක්ෂණයත් ලොකු පෙරළියකට භාජනය වුණා. 2G Sim එක 3G වුණා. ඒක පසුව 4G වුණා. ඉදිරියේදී 4G වෙනුවට 5G අත්‍යවශ්‍ය වේවි.
මේ වෙනස්කම් එක්ක ඔයාට තේරෙනවා ඇති ඔක්සිජන් තරම් වැදගත්කමක් Dataවලටත් වර්තමානයේදී තියෙනවා කියන එක. “21 වන සියවසේදී Data තමයි අලුත් ඔක්සිජන් බවට පත්වන්නේ” කියන කතාව කිව්වේ ධන කුවේරයෙක් වන මුකේෂ් අම්බානි. ඔහු කල්තියාම හඳුනගත්තා 21 වන සියවසේ අවශ්‍යතාව මොකක්ද කියන එක.
අද Loku Business Blog එකෙන් කතා කරන්න යන්නේ Telecommunication ක්ෂේත්‍රයේ විශාල පෙරළියක් කළ මුකේෂ් අම්බානිගේ Jio Telecommunication Brand එක ගැන. මේ Case Study එක Telecommunication විතරක් නෙමෙයි ඕනම Business Field එකකට ගොඩක් වැදගත් එකක්.
Airtel, Idea, Vodafone කියන Brands ගැන ඔයා අහලා ඇති. මේ Brands තුනටම 60% – 70% ත් අතර ආදායමක් ලැබුණේ Voice Call නිසා. අලුත් Technology එකක් ආව ගමන් තමන්ගේ පාරිභෝගිකයන්ට එය හඳුන්වා දෙන්නත් මේ සන්නාම තුන කටයුතු කළා. 2G තාක්ෂණයෙන් 3G තාක්ෂණය දක්වා සිය පාරිභෝගිකයන් රැගෙන යන්න මේ සන්නාම තුන සමත් වුණා. නමුත් Jio ආයතනය හඳුන්වාදුන් තාක්ෂණය Airtel, Idea, Vodafone කියන සන්නාම තුනටම වඩා ගොඩක් ඉදිරියෙන් තිබුණා.
මේ සන්නාම තුනම කරන ආයෝජනවලට වඩා විශාල ආයෝජනයක් මුකේෂ් අම්බානි Jio වෙනුවෙන් කළා. Airtel, Idea, Vodafone කියන සන්නාම තුන Voice Call වෙනුවෙන් ආයෝජනය කරද්දි Jio ආයෝජනය කළේ Data වෙනුවෙන්. ඒකට හේතුව වුණේ මුකේෂ් අම්බානි හරියටම හඳුනාගත්තා අනාගතයේ පදනම වැටෙන්නේ Internet මගින් කියන එක. ඒ නිසා ඔහු අනාගතය වෙනුවෙන් ඒ මොහොතේ විශාල ආයෝජනයක් කරන්න දෙවරක් හිතුවෙ නැහැ.
මොනම ක්ෂේත්‍රයකින් හෝ ව්‍යාපාරයක් කරන වගේම කරන්න හිතාගෙන ඉන්න ඔයාට මේ කොටස ගොඩක් වැදගත්.
Airtel, Idea, Vodafone සමාගම් ඔවුන්ගේ Technology එක පවත්වාගෙන යාම සඳහා සම්ප්‍රදායිකව දරන පිරිවැය හඳුන්වනවා Fixed Cost කියලා. ඔවුන් පැරණි තාක්ෂණයක් පවත්වාගෙන යන්න පිරිවැය දරද්දි Jio ආයතනය Fiber Optic වෙනුවෙන් ආයෝජනය කළා.
මේ ආයෝජනය නිසා Airtel, Idea, Vodafone සමාගම්වලට වඩා Terabyte 250කින් පමණ වැඩි වේගයකින් සිය සේවා සපයන්න Jio ආයතනයට හැකි වුණා. උදාහරණයක් විදියට Airtel තත්පරයකට Terabyte 40ක වේගයෙන් ක්‍රියාත්මක වෙද්දි Jio තත්පරයකට Terabyte 250ක වේගයෙන් ක්‍රියාත්මක වුණා.
ඒ වගේම Airtel සතුව Fiber Optic Zone 15ක්, Idea සතුව Fiber Optic Zone 10ක් සහ Vodafone සතුව Fiber Optic Zone 8ක් තිබෙද්දි Jio ආයතනය Fiber Optic Zone 22කට අධික සංඛ්‍යාවක් නිර්මාණය කරන්න සමත් වුණා.
“21 වන සියවසේදී Data තමයි අලුත් ඔක්සිජන් බවට පත්වන්නේ”
ඔක්සිජන් කොහොමද සියවසෙන් සියවසට වෙනස් වෙන්නේ කියලා මේ ප්‍රකාශය කියෙව්වම ඔයාට හිතේවි. කාලයත් එක්ක තාක්ෂණය, ඇඳුම් පැළඳුම්, සිතන පතන ආකාරය ඇතුළු හැමදෙයක්ම වෙනස් වෙන බව ඔයාගේ ජීවිත කාලය ඇතුළත අත්දැකලා ඇති. ගත වුණ දශකයක, දෙකක කාලය ගත්තම ලංකාව වුණත් තාක්ෂණික අතින් මොන තරම් වෙනස්කම්වලට භාජනය වුණා ද? ඇති වුණ වසංගත තත්ත්වයන් එක්ක ලංකාව Online අධ්‍යාපනයට වඩාත් සමීප වුණා, Cash වෙනුවට Card භාවිතය ජනප්‍රිය වුණා. හැම කෙනෙක්ගෙම අතේ Smart Phone එකක් තියෙන තැනට ලෝකය දියුණු වුණා. ඒ Smart Phone එකේ භාවිත වෙන තාක්ෂණයත් ලොකු පෙරළියකට භාජනය වුණා. 2G Sim එක 3G වුණා. ඒක පසුව 4G වුණා. ඉදිරියේදී 4G වෙනුවට 5G අත්‍යවශ්‍ය වේවි.
මේ වෙනස්කම් එක්ක ඔයාට තේරෙනවා ඇති ඔක්සිජන් තරම් වැදගත්කමක් Dataවලටත් වර්තමානයේදී තියෙනවා කියන එක. “21 වන සියවසේදී Data තමයි අලුත් ඔක්සිජන් බවට පත්වන්නේ” කියන කතාව කිව්වේ ධන කුවේරයෙක් වන මුකේෂ් අම්බානි. ඔහු කල්තියාම හඳුනගත්තා 21 වන සියවසේ අවශ්‍යතාව මොකක්ද කියන එක.
අද Loku Business Blog එකෙන් කතා කරන්න යන්නේ Telecommunication ක්ෂේත්‍රයේ විශාල පෙරළියක් කළ මුකේෂ් අම්බානිගේ Jio Telecommunication Brand එක ගැන. මේ Case Study එක Telecommunication විතරක් නෙමෙයි ඕනම Business Field එකකට ගොඩක් වැදගත් එකක්.
එක ගලෙන් ශක්තිමත් කුරුල්ලන් තුන් දෙනෙක් බිම හෙළූ Jio
Airtel, Idea, Vodafone කියන Brands ගැන ඔයා අහලා ඇති. මේ Brands තුනටම 60% – 70% ත් අතර ආදායමක් ලැබුණේ Voice Call නිසා. අලුත් Technology එකක් ආව ගමන් තමන්ගේ පාරිභෝගිකයන්ට එය හඳුන්වා දෙන්නත් මේ සන්නාම තුන කටයුතු කළා. 2G තාක්ෂණයෙන් 3G තාක්ෂණය දක්වා සිය පාරිභෝගිකයන් රැගෙන යන්න මේ සන්නාම තුන සමත් වුණා. නමුත් Jio ආයතනය හඳුන්වාදුන් තාක්ෂණය Airtel, Idea, Vodafone කියන සන්නාම තුනටම වඩා ගොඩක් ඉදිරියෙන් තිබුණා.
මේ සන්නාම තුනම කරන ආයෝජනවලට වඩා විශාල ආයෝජනයක් මුකේෂ් අම්බානි Jio වෙනුවෙන් කළා. Airtel, Idea, Vodafone කියන සන්නාම තුන Voice Call වෙනුවෙන් ආයෝජනය කරද්දි Jio ආයෝජනය කළේ Data වෙනුවෙන්. ඒකට හේතුව වුණේ මුකේෂ් අම්බානි හරියටම හඳුනාගත්තා අනාගතයේ පදනම වැටෙන්නේ Internet මගින් කියන එක. ඒ නිසා ඔහු අනාගතය වෙනුවෙන් ඒ මොහොතේ විශාල ආයෝජනයක් කරන්න දෙවරක් හිතුවෙ නැහැ.
බුද්ධිමත්ව ආයෝජනය කිරීම Jio සාර්ථකත්වයට හේතු වුණේ කොහොමද?
මොනම ක්ෂේත්‍රයකින් හෝ ව්‍යාපාරයක් කරන වගේම කරන්න හිතාගෙන ඉන්න ඔයාට මේ කොටස ගොඩක් වැදගත්.
Airtel, Idea, Vodafone සමාගම් ඔවුන්ගේ Technology එක පවත්වාගෙන යාම සඳහා සම්ප්‍රදායිකව දරන පිරිවැය හඳුන්වනවා Fixed Cost කියලා. ඔවුන් පැරණි තාක්ෂණයක් පවත්වාගෙන යන්න පිරිවැය දරද්දි Jio ආයතනය Fiber Optic වෙනුවෙන් ආයෝජනය කළා.
මේ ආයෝජනය නිසා Airtel, Idea, Vodafone සමාගම්වලට වඩා Terabyte 250කින් පමණ වැඩි වේගයකින් සිය සේවා සපයන්න Jio ආයතනයට හැකි වුණා. උදාහරණයක් විදියට Airtel තත්පරයකට Terabyte 40ක වේගයෙන් ක්‍රියාත්මක වෙද්දි Jio තත්පරයකට Terabyte 250ක වේගයෙන් ක්‍රියාත්මක වුණා.
ඒ වගේම Airtel සතුව Fiber Optic Zone 15ක්, Idea සතුව Fiber Optic Zone 10ක් සහ Vodafone සතුව Fiber Optic Zone 8ක් තිබෙද්දි Jio ආයතනය Fiber Optic Zone 22කට අධික සංඛ්‍යාවක් නිර්මාණය කරන්න සමත් වුණා.
මේ සමගම Airtel, Idea, Vodafone විසින් මුදල් ගෙවා ලබා ගන්න දුන්න පහසුකම් සියල්ල නොමිලයේම පාරිභෝගිකයන්ට ලබා දෙන්න Jio සමත් වුණා. ඒ අනුව Free Call, Free SMS, Free Roaming වගේ පහසුකම් පාරිභෝගිකයන්ට ලබා දෙන්න Jio සමාගමට හැකියාව ලැබුණා. ඔවුන් මුදල් අය කළේ Dataවලට පමණයි.
ඒ වගේම Airtel, Idea, Vodafone සමාගම්වලට Sim එකක් Activate කරන්න පැය 24ක් හෝ ඊට අධික කාලයක් වැයවෙද්දි Jio සමාගමට හැකි වුණා විනාඩි 15ක් ඇතුළත Sim එකක් Activate කරන්න.
මේ වේගවත් බව නිසාම Jio වටා Usersලා කෝටි 105ක් පමණ එක් වුණා. ජංගම දුරකතන භාවිත කරන්නන්ගෙන් 80%ක් පමණම Jio තෝරාගන්නා තැනට පත් වෙන්න Jio සමාගම විසින් කළ බුද්ධිමත් ආයෝජනය හේතු වුණා.
පැරණි තාක්ෂණය සහ නව තාක්ෂණයේ වෙනස
පැරණි තාක්ෂණය: Airtel, Idea, Vodafone ගෙනා තාක්ෂණය තමයි පැරණි තාක්ෂණය (Old Technology) වෙන්නේ. පැරණි තාක්ෂණය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රධාන ගැටලු 3ක් තිබුණා.
- High Cost of Capital
- Expensive Technology
- Strong Government Licenses and Regulations
අධික පිරිවැයක් දරන්න වීම, මිල අධික තාක්ෂණයක් වීම වගේම රජයේ රෙගුලාසි ආදිය මේ සමාගම් තුන අනුගමනය කළ පැරණි තාක්ෂණය පවත්වාගෙන යන්න අවශ්‍ය වුණා.
නව තාක්ෂණය: Jio විසින් හඳුන්වා දුන් තාක්ෂණය නව තාක්ෂණය කියලා හඳුන්වනවා. අනිත් සමාගම් තුන මුහුණ දුන්න ගැටලු උපක්‍රමශීලීව මගහරින්න Jio ආයතනය විසින් Loss Leading Strategy එක අනුගමනය කළා. Loss Leading Strategy එකක් කියන්නේ තියෙන Item එකක මිල හැකිතාක් අඩු කරලා ඒ Item භාවිත කරන පිරිස හැකි තරම් තමන්ගේ Item එකට ආකර්ෂණය කරගන්නා උපක්‍රමයක්. මුකේෂ් අම්බානිට අවශ්‍ය වුණේ මේ උපක්‍රමය යොදාගෙන Airtel, Idea, Vodafone මගින් පවත්වාගෙන යන පැරණි තාක්ෂණය භාවිත කරන පිරිස තමන්ගේ නව තාක්ෂණයෙන් ක්‍රියාත්මක වන Jio වෙත ආකර්ෂණය කරගැනීමට.
Jio මුහුණ දුන් අභියෝග
- Market Penetration කියන්නේ Jio මුහුණ දුන්න ප්‍රධානම අභියෝගයක්. පැරණි තාක්ෂණය වර්තමානයට ගැළපෙන්නේ නැහැ කියන එක මිනිස්සුන්ට තේරුම් කරන එක Jio ආයතනයට ටිකක් අභියෝගාත්මක වුණා. නව තාක්ෂණය හඳුන්වාදීමෙන් පසු මිනිසුන් ඒ වෙත ආකර්ෂණය වුණත් තවත් පිරිසක් පැරණි තාක්ෂණයම භාවිත කළා. අලුත් දෙයකට හුරු වෙන්න මිනිස්සුන්ගේ තිබෙන මේ අකමැත්ත නිසා තමයි Jio ආයතනයට මේ අභියෝගයට මුහුණ දෙන්න සිදු වුණේ.
- මේ Technology එක තමයි හොඳම Technology එක කියන එක මිනිස්සුන්ට පැහැදිලි කරලා දෙන එක Jio ආයතනය මුහුණ දුන් ඊළඟ අභියෝගය වුණා. මුකේෂ් අම්බානිට අවශ්‍ය වුණා මේ නව තාක්ෂණයේ වැදගත්කම සහ ප්‍රතිලාභ මොනවද කියන එක මිනිස්සුන්ට ඒත්තු ගන්වන්න.
ඔහු එක්තරා අවස්ථාවක කියනවා, Jio ආයතනය විදියට Airtel, Idea, Vodafone සමග තරගයක් Jio ආයතනයට ඇති කියලා හිතුවත් අපිට තරගය තියෙන්නේ අපි සමගමයි කියලා. මොකද ඒ වනවිටත් Jio ආයතනය වෙළඳ පොළ ආක්‍රමණය කරලා අවසන්. ඔහුට අවශ්‍ය වුණේ Monopoly එකක් ගොඩනගා ගන්න. ඒ කියන්නේ වෙළඳ පොළ තනි අයිතිය ඔහු සතු කරගන්න. Jio වෙළඳ පොළට අනුව වෙනස් වුණත් Airtel, Idea, Vodafone ආයතන කළේ තමන්ගේ විදියට වෙළඳ පොළ හැඩගස්වා ගන්න උත්සහ කිරීමක්. මුකේෂ් අම්බානි Jio වෙනුවෙන් අනුගමනය කළ Pricing Strategy එක සම්පූර්ණයෙන්ම Telecommunication Market එක අනිත් පැත්ත හරවන්න සමත් වුණා.
Pricing Strategy
Barrier Pricing එහෙම නැත්නම් Razor and Blade Strategy, Gun and Bullet Strategy, Printer and Ink Strategy, Gaming and CD Strategy කියලා විවිධාකාරයට හඳුන්වන උපක්‍රමයක් තමයි මුකේෂ් අම්බානි Telecommunication වෙළඳ පොළ ඔහු සතු කරගන්න යොදාගත්තේ. Blade එකක් නැති Razor එකක් තියෙනවා නම් ඒකෙන් ඔයාට Razor එකෙන් කරගන්න අවශ්‍ය වැඩේ කරගන්න පුළුවන් ද? තීන්ත කොච්චර තිබුණත් Printer එකක් නැත්නම් Printout එකක් ගන්නත් බැහැ නේද? මෙන්න මේ උපක්‍රමය තමයි මුකේෂ් අම්බානි Jio Brand එකට Apply කළේ.
4G Sim එකක් තිබුණට 4G Signal නැත්නම් ඒ Sim එකෙන් වැඩක් වෙන්නේ නැහැ. Jio ආයතනයෙන් 4G Sim මිනිස්සුන්ට නොමිලේම ලබා දෙන්න පටන් ගත්තා. නොමිලේ දෙයක් ලැබෙනවා නම් මිනිස්සු ඒක ගන්න පෙලඹෙනවා. ඉන්දියානු ජනතාවත් මේ නොමිලේ දෙන සිම් එක ගන්නෙ එක්රොක් වුණා.
නමුත් එතැන ප්‍රශ්නයක් තිබුණා. 4G Sim එකක් තිබුණට වැඩක් නැහැ 4G Data නැත්නම්. Jio ආයතනයට සාපේක්ෂව ගත්තම Airtel, Idea, Vodafone ආයතන තුනේම 4G Data එතරම් වේගවත් වුණේ නැහැ. ඊළඟට Jio ආයතනයට අවශ්‍ය වුණා ඔවුන්ගේ සේවාව වඩාත් පුළුල් කරලා මේ ප්‍රශ්නයට විසඳුම ඔවුන් බවට පත් කරන්න. ඒකට යොදාගත්ත උපක්‍රමය මොකක්ද කියලා දැන් බලමු.
Growth Hacking Strategy
Jio සිය සේවාව පුළුල් කිරීමට Growth Hacking Strategy කියන උපක්‍රමය භාවිත කළා. මේක පියවර පහකින් සමන්විතයි.
- Acquisition: Airtel, Idea, Vodafone ආයතන අනුගමනය කළ පැරණි තාක්ෂණය භාවිත කළ පාරිභෝගිකයන් Jio භාවිත කරන පාරිභෝගිකයන් බවට පත් කිරීම මේ පියවරේදී සිදු වුණා.
- Activation: මේ පියවරේදී තමයි Jio භාවිත කරන්න නම් ඒක Activate කරන්න ඕන කියන තැනට මිනිස්සු අතර පෙලඹවීමක් ඇති කළේ.
- Retention: Airtel, Idea, Vodafone ආයතන තුන මුදල් අය කරලා දෙන සේවාවන් Jio ආයතනය නොමිලේ ලබා දුන්නා කියලා මේ ලිපියේ මීට කලින් සඳහන් වුණා. ඒ විදියට Free Call, Free SMS, Free Roaming, Free Sim ලබා දීලා පාරිභෝගිකයන් Jio සන්නාමය වටා රඳවා තබා ගන්නත් ඔවුන් කටයුතු කළා.
- Referral: මේ පියවරේදී වුණේ Jio භාවිත කරන පාරිභෝගිකයන් විසින්ම එම සන්නාමය ප්‍රවර්ධනය කිරීම ආරම්භ කළ එක. Jio නිසා ලැබෙන වාසි, එහි වේගවත් බව පිළිබඳ පාරිභෝගිකයන් විසින්ම අනෙකුත් පුද්ගලයන්ටත් පැවසුවා. ඒක මේ සන්නාමයට Free Promotion එකක් වුණා.
- Revenue: වසර 20ක කාලයක් Airtel, Idea, Vodafone ආයතන සතුව පැවති වෙළඳ පොළ Jio සතු කරගෙන ආදායම් උපයන්න මුකේෂ් අම්බානිට අවසානයේ හැකි වුණා. Blue Ocean Strategy එකක් මගින් ඔවුන් අතිසාර්ථකව Jio Brand එක ජනතාව අතරට අරන් ගියා.
මේක කියවන ඔයා මොන ක්ෂේත්‍රයකින් ව්‍යාපාර කටයුතුවල යෙදුණත් අනාගත වෙළඳ පොළ අවශ්‍යතා හඳුනාගන්න හැකියාව තිබෙනවා නම් Jio ආයතනය කළා වගේ පෙරළිකාර විදියට Brand එකක් නිර්මාණය කරන්න, ඒක සාර්ථකව පාරිභෝගිකයෝ අතරට අරන් යන්න ඔයාටත් හැකියාව තිබෙනවා.
ඔයාට ඒ ගැන තවත් දැනුම වැඩිදියුණු කරගෙන Brand එකක් නිර්මාණය කරන්න අවශ්‍ය නම්, Brand එකක අනන්‍යතාව හදාගන්නේ කොහොමද, Brand එකක් කඩා වැටෙන්න නොදී තබාගන්නේ කොහොමද, Brand එකක් කොහොමද පාරිභෝගිකයන්ගේ මනසේ ස්ථානගත කරන්නේ වගේ හැම දෙයක්ම ඉගෙන ගන්න පහළ Link එක Click කරන්න.https://school.lokubusiness.lk/p/brand-management1?affcode=1420258_ghpjvsre
January 29, 2025
