දොස්තර හොඳ හිත Cartoon එක බලලා තියෙනවා නම් ඔයා මේ ගීතය අනිවාර්යෙන්ම අහලා ඇති. උත්සහය තියෙනවා නම් කරන්න බැරි දෙයක් නැති බව ඇත්ත. ඒත් සමහර අවස්ථා තියෙනවා කරන්න බැරි දේට බෑ කිව්වේ නැති නිසා තමන්ටම විඳවන්න වෙන අවස්ථා. Loku Business Blog එකෙන් අද ඔයාට කියලා දෙන්න යන්නේ කාගෙවත් හිත රිද්දන්න අකමැතිකමට බැරි දේටත් හා කියන්න නොයා බැරි දේට බෑ කියන කලාව ගැන.
බෑ කියන්න බැරිකම නිසා අමාරුවේ වැටුණ අවස්ථා, පසුතැවෙන්න, විඳවන්න වුණ අවස්ථා සමහරවිට ඔයාගේ ජීවිතේ ඕන තරම් ඇති. මේ විදියට හැමදේටම හා කියන පුද්ගලයෝ හඳුන්වන්නේ, Yes Man කියලා. යාළුවෙක්, දන්න හඳුනන වෙනත් පුද්ගලයෙක් උදව්වක් ඉල්ලුවොත් ඒක ඒ මොහොතේ ඔයාට කරන්න අමාරු දෙයක් වුණත් ඒකට හා කියනවා නම්, රැකියා ස්ථානයේදී ඔයාට අනවශ්‍ය විදියට හැමෝම වැඩ පවරද්දි ඒවා ඔයාට අදාළ රාජකාරි නෙමෙයි කියලා දැන දැනත් ඔයාගේ වැඩ කරගන්න අමාරුයි කියලා දැන දැනත් ඒ හැමදේම හා කියලා භාර ගන්නවා නම්, ඔයත් Yes Man කෙනෙක්.
Yes Man කෙනෙක් විදියට ජීවත් වෙන එක මොන තරම් ආතතියක් ද කියන එක අත්දැකීමෙන් ඔයා දන්නවා ඇති. මේක ඔයාට විතරක් නෙමෙයි ලෝකේ ගොඩක් මිනිස්සුන්ට තියෙන ප්‍රශ්නයක්. සාර්ථකත්වයට පත් වුණ චරිත අතරේ පවා බැරි දේට බෑ කියන්න බැරිකම තිබුණ පුද්ගලයෝ ඉන්නවා. ඒත් ඔවුන් තමන්ගේ සාර්ථකත්වය වෙනුවෙන් තවදුරටත් Yes Man කෙනෙක් නොවී බැරි දේට බෑ කියන්න පුරුදු වුණා.
Warren Buffett කියලා තියෙනවා ඔහු සාර්ථක වුණේ හැම දේටම හා කියලා නෙමෙයි, බැහැ කියන්න ඕන දේට බැහැ කියන්න ඔහුට හැකි වුණ නිසා කියලා. අරමුණක් ඇතිව ගමනක් යන්න හිතන් ඉන්න ඔයාටත් බැරි දේට බැහැ කියන කලාව ගොඩක් වැදගත් වෙනවා.
හැමදේටම හා කියන Yes Man කෙනෙක්ගේ ජීවිතේ පාලනය කරන්න අනිත් අයට අවස්ථාව තියෙනවා. ඔයා Yes Man කෙනෙක් නම් ඔයාගේ සමීපතමයෝ, රැකියා ස්ථානයේ අය හිතනවා ඔයාට කියලා ඕන වැඩක් කරගන්න පුළුවන් කියලා. එතකොට වෙන්නේ බැරි දේට බැහැ කියන්න ඔයා තුළ Confidence එකක් නැති නිසා එයාලා ඔයාව Control කරන්න ගන්නවා. The Art of Saying No කියන පොතේ කතුවරයා කියන්නේ, ඒ වගේ අවස්ථාවල Social Pressure, Social Anxiety, Stress වගේ දේවල් නිසා අනුන්ගේ දේවල් පවා ඔයාගේ කියලා හිතලා ඔයත් වැඩ කරන්න පෙලඹුණාට ඔයා ඒ නැති කරගන්න Control එක ඔයා අතට නැවත ගන්න පුළුවන් කියලයි.
ඒ Control එක ඔයා අතට ගන්න නම් මුලින්ම ඔයා හඳුනාගන්න ඕන බැරි දෙයකට බැහැ කියන එකේ වැදගත්කම. ඊළඟට ඔයා බැරි දේට බෑ නොකියා හා කියන්න පෙලඹෙන හේතු මොනව ද කියන එක අවබෝධ කරගන්න ඕන. ඒක හඳුනාගත්තට පස්සේ ඔයාට ලේසි
බැහැයි කියලා බැහැයි කියලා බෑ
බැහැයි කියලා බැහැයි කියලා බෑ
බෑ කියලා බැරිය නඟේ
බෑ කියලා බැරිය මලේ
බැහැයි කියලා බැහැයි කියලා බෑ
දොස්තර හොඳ හිත Cartoon එක බලලා තියෙනවා නම් ඔයා මේ ගීතය අනිවාර්යෙන්ම අහලා ඇති. උත්සහය තියෙනවා නම් කරන්න බැරි දෙයක් නැති බව ඇත්ත. ඒත් සමහර අවස්ථා තියෙනවා කරන්න බැරි දේට බෑ කිව්වේ නැති නිසා තමන්ටම විඳවන්න වෙන අවස්ථා. Loku Business Blog එකෙන් අද ඔයාට කියලා දෙන්න යන්නේ කාගෙවත් හිත රිද්දන්න අකමැතිකමට බැරි දේටත් හා කියන්න නොයා බැරි දේට බෑ කියන කලාව ගැන.
ඔයා Yes Man කෙනෙක් ද?
බෑ කියන්න බැරිකම නිසා අමාරුවේ වැටුණ අවස්ථා, පසුතැවෙන්න, විඳවන්න වුණ අවස්ථා සමහරවිට ඔයාගේ ජීවිතේ ඕන තරම් ඇති. මේ විදියට හැමදේටම හා කියන පුද්ගලයෝ හඳුන්වන්නේ, Yes Man කියලා. යාළුවෙක්, දන්න හඳුනන වෙනත් පුද්ගලයෙක් උදව්වක් ඉල්ලුවොත් ඒක ඒ මොහොතේ ඔයාට කරන්න අමාරු දෙයක් වුණත් ඒකට හා කියනවා නම්, රැකියා ස්ථානයේදී ඔයාට අනවශ්‍ය විදියට හැමෝම වැඩ පවරද්දි ඒවා ඔයාට අදාළ රාජකාරි නෙමෙයි කියලා දැන දැනත් ඔයාගේ වැඩ කරගන්න අමාරුයි කියලා දැන දැනත් ඒ හැමදේම හා කියලා භාර ගන්නවා නම්, ඔයත් Yes Man කෙනෙක්.
Yes Man කෙනෙක් විදියට ජීවත් වෙන එක මොන තරම් ආතතියක් ද කියන එක අත්දැකීමෙන් ඔයා දන්නවා ඇති. මේක ඔයාට විතරක් නෙමෙයි ලෝකේ ගොඩක් මිනිස්සුන්ට තියෙන ප්‍රශ්නයක්. සාර්ථකත්වයට පත් වුණ චරිත අතරේ පවා බැරි දේට බෑ කියන්න බැරිකම තිබුණ පුද්ගලයෝ ඉන්නවා. ඒත් ඔවුන් තමන්ගේ සාර්ථකත්වය වෙනුවෙන් තවදුරටත් Yes Man කෙනෙක් නොවී බැරි දේට බෑ කියන්න පුරුදු වුණා.
Warren Buffett කියලා තියෙනවා ඔහු සාර්ථක වුණේ හැම දේටම හා කියලා නෙමෙයි, බැහැ කියන්න ඕන දේට බැහැ කියන්න ඔහුට හැකි වුණ නිසා කියලා. අරමුණක් ඇතිව ගමනක් යන්න හිතන් ඉන්න ඔයාටත් බැරි දේට බැහැ කියන කලාව ගොඩක් වැදගත් වෙනවා.
Damon Zahariades විසින් රචිත The Art of Saying No කෘතියට අනුව කොහොමද ආත්ම විශ්වාසයෙන් යුතුව බැරි දේට බැහැ කියන්නේ කියලා දැන් බලමු.
වෙන අයට ඔයාව පාලනය කරන්න දෙන්න එපා
හැමදේටම හා කියන Yes Man කෙනෙක්ගේ ජීවිතේ පාලනය කරන්න අනිත් අයට අවස්ථාව තියෙනවා. ඔයා Yes Man කෙනෙක් නම් ඔයාගේ සමීපතමයෝ, රැකියා ස්ථානයේ අය හිතනවා ඔයාට කියලා ඕන වැඩක් කරගන්න පුළුවන් කියලා. එතකොට වෙන්නේ බැරි දේට බැහැ කියන්න ඔයා තුළ Confidence එකක් නැති නිසා එයාලා ඔයාව Control කරන්න ගන්නවා. The Art of Saying No කියන පොතේ කතුවරයා කියන්නේ, ඒ වගේ අවස්ථාවල Social Pressure, Social Anxiety, Stress වගේ දේවල් නිසා අනුන්ගේ දේවල් පවා ඔයාගේ කියලා හිතලා ඔයත් වැඩ කරන්න පෙලඹුණාට ඔයා ඒ නැති කරගන්න Control එක ඔයා අතට නැවත ගන්න පුළුවන් කියලයි.
ඒ Control එක ඔයා අතට ගන්න නම් මුලින්ම ඔයා හඳුනාගන්න ඕන බැරි දෙයකට බැහැ කියන එකේ වැදගත්කම. ඊළඟට ඔයා බැරි දේට බෑ නොකියා හා කියන්න පෙලඹෙන හේතු මොනව ද කියන එක අවබෝධ කරගන්න ඕන. ඒක හඳුනාගත්තට පස්සේ ඔයාට ලේසි වෙනවා බැරි දේට බෑ කියන කලාව ප්‍රගුණ කරන්න.
බැරි දේට බෑ කියන එකේ වැදගත්කම
ගොඩක් වෙලාවට තවත් කෙනෙක් උදව්වක් ඉල්ලුවම ඔයා ඒකට බෑ කිව්වොත් “දැන් එයා මං ගැන මොනවා හිතයි ද? මාත් එක්ක හිත හොඳ නැති වෙයි ද?” වගේ අදහස් එක්ක ඔයාට වරදකාරී හැඟීමක් (Guilty Feeling) ඇති වෙනවා. ඔයා ආත්මාර්ථකාමී කෙනෙක් කියලා හිතාවි කියලා ඔයාට හිතෙනවා. ඒත් ඔයා දෙයකට බෑ කියන්නේ ඔයාගේ ජීවිතේ ප්‍රමුඛත්වය දෙන්න ඕන වෙන දෙයක් වෙනුවෙන් කියන එක මතක තියාගන්න.
ඔයා දන්නවා ඔයාගේ ජීවිතේ අරමුණු, දැනට තියෙන වැඩ මොනවද කියන එක. ඒකත් එක්ක ඔයාගේ සීමා (Boundaries) මොනවද කියන එක ඔයා හඳුනාගෙන ඇති.
- කාලය
- ශක්තිය හා ශ්‍රමය
- ඉලක්ක
ඔයාගේ ජීවිතේට අදාළව මේ සාධක තුන ගැන හිතලා බලන්න. ඔයාට කෙනෙක් වෙනුවෙන් කාලය වැය කරද්දි ඒකට සීමා තියෙනවා. හිතලා බලන්න ඔයාට තව සතියකින් විභාගයක් තියෙනවා කියලා. පාඩම් කරන්න හරියට වෙලාවක් මීට කලින් ඔයාට ලැබිලත් නෑ කියලා හිතන්න. ඔයා මේ එන සතිය වෙන් කරනවා හොඳ Focus එකකින් පාඩම් කරන්න. ඒ අතරේ ඔයාගේ හොඳම යාළුවෙක් එයාගේ වැඩක් කරලා ඉල්ලනවා ඔයාගෙන්. හොඳම යාළුවෙක් නිසා බෑ කියන්න බැරිකමට ඔයා ඒ වැඩේ භාර ගන්නවා.
දැන් මොකද වෙන්නේ? ඔයාට පාඩම් කරන්න කාලය මදි වෙනවා. පාඩම් කරන්න තියෙන ශක්තිය ඔයා යාළුවාගේ වැඩේ වෙනුවෙන් වැය කරනවා. සමහරවිට විභාගයට ලකුණු අඩු වෙන්න නෙමෙයි, ඔයා විභාගය අසමත් වෙන්න වුණත් ඒක හේතුවක් වෙන්න පුළුවන්. එතකොට ඔයාගේ ඉලක්කයක් ජයගන්න තිබුණ අවස්ථාවක් බෑ කියන්න බැරිකම නිසා ඔයා අත්හැරගෙන ඉවරයි.
ඕනවට වඩා අනිත් අයගේ දේවල් වෙනුවෙන් කැපවීම් කරන්න ගියාම ඔයාට ඔයාවම නැති වෙන්න පටන් ගන්නවා. බෑ කියන්න ඕන දේකටත් හා කියන්න කියන්න ඔයාගේ Stress එක වැඩි වෙනවා. ඒත් ඔයා බැරි දේට බෑ කියන්න පුරුදු වුණොත් ඔයාට ඒ Stress එක එන්නේ නැහැ.
මිනිස්සු බැරි දේටත් හා කියන්නේ ඇයි?
- අනිත් අයව කනගාටුවට පත් කරන්න තිබෙන බිය (Fear of Disappointing Others)
සමහර මිනිස්සු බයයි තව කෙනෙක් තමන් නිසා කනගාටුවට පත් වෙනවට. ඒ නිසා සමහරු පෙලඹෙනවා දෙයක් කරන්න බැරි අවස්ථාවක වුණත් කෙනෙක් උදව්වක් ඉල්ලුවොත් ඒකට හා කියන්න.
- හැමෝම කැමති චරිතයක් බවට පත්වීමට ඇති ආසාව (Desire to be Liked)
සමහර මිනිස්සු කැමතියි හැමෝගෙම ආදරය, හොඳ හිත දිනාගෙන ජීවත් වෙන්න. එහෙම අයත් බැරි දෙයකට බෑ කියන්න පෙලඹෙන්නේ නැහැ. මොකද ඔවුන් හිතනවා එහෙම බැහැ කිව්වොත් අනිත් කෙනා තමන්ට අකමැති වෙයි කියලා. හැබැයි හැමෝම ඔයාට කැමතියි කියන එකෙන් ඔයා සාර්ථකයි කියලා අදහස් වෙන්නේ නැහැ. සාර්ථක චරිතවලට මිතුරෝ වගේම සතුරොත් ඉන්නවා කියන එක අමතක කරන්න එපා.
- ප්‍රශ්න ඇති විය හැකි අවස්ථා වළක්වා ගැනීම (To Avoid Conflicts)
තවත් සමහර මිනිස්සු ප්‍රශ්න, ගැටුම් ඇති කරගන්න කැමති නැහැ. ඒ හේතුව නිසාම තමන්ට කරන්න බැරි දේකට වුණත් හා කියන්න ඔවුන් පෙලඹෙනවා. ඒකෙන් ප්‍රශ්න ඇතිවෙන එක වළක්වාගත්තත් ඇතිවෙන ආතතිය වළක්වාගන්න බැහැ කියන එක ඔයාට තේරෙනවා ඇති.
බැරි දේට බෑ කියන්න ඕන කොහොමද?
- සෘජුව, පැහැදිලිව හා නිර්භීතව බැහැ යැයි පැවසීම (Be Clear and Firm)
ඔයාට දෙයක් කරන්න බැරි නම් ඒක අදාළ පුද්ගලයාට කෙළින්ම කියන එක වැදගත්. සමහරු බෑ කියන්න එක පාර බැරිකමට කෙළින් උත්තරයක් දෙන්නේ නැහැ. සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරෙදි අපි කියන්නේ වැනෙන උත්තර දෙනවා කියලා. අන්න ඒ වගේ “මම ටිකක් හිතලා කියන්න ද?, මට තව වැඩකුත් තියෙනවා…මම බලලා කියන්නම්” වගේ උත්තර දුන්නම අනිත් කෙනා හිතනවා ඔයා එයාගේ වැඩේ පස්සේ වෙලාවක හරි කරලා දෙයි කියලා.
ඔයා සෘජුවම බැරි දේට බෑ කිව්වොත් අනිත් පුද්ගලයා තේරුම් ගන්නවා ඔයාගේ රාජකාරි මොනවද කියන එක, ඔයාට Commitment එකක් දෙන්න බැරි අවස්ථා මොනවද කියන එක. ඒක සම්බන්ධතාවක ශක්තිමත් බවට පවා වැදගත් වෙනවා. එහෙම නැතුව හැම වෙලාවෙම බැරි දේටත් හා කියන එකෙන් සම්බන්ධතා ශක්තිමත් වෙන්නේ නැහැ.
- විකල්ප ලබා දීම (Offer Alternatives)
ඔයාට කෙළින්ම දේකට බැහැ කියන්න අපහසුම අවස්ථාවක ඔයාට පුළුවන් ඒ වෙනුවට විකල්ප අදහසක් යෝජනා කරන්න. ඔයාගේ යාළුවෙක්ට ඕනකමක් තියෙනවා කියලා හිතන්න එයාට තියෙන Party එකකට යන්න ඇඳුම් ගන්න. ඇඳුම් තෝරන්න නොතේරෙනකම නිසා යාළුවා ඔයාටත් කතා කරනවා එයා එක්ක යන්න එන්න කියලා. ඒත් ඒ මොහොතේ ඔයාට ඒ වෙනුවෙන් යන්නත් අපහසු නම් සහ යාළුවාට බැහැ කියන්නත් අපහසු නම් ඔයාට පුළුවන් ඒ වෙනුවට ඇඳුම් තෝරන්න හොඳට දන්න කෙනෙක්ව යෝජනා කරන්න. එහෙම නැත්නම් ඔයාට යන්න පුළුවන් වෙන දවසක්, වෙලාවක් යෝජනා කරන්නත් පුළුවන්.
- අනවශ්‍ය ලෙස පැහැදිලි කිරීම් නොකිරීම (Don’t Over Explain)
හිතන්න ඔයාට යාළුවෙක් හවසට සෙට් වෙමු කියලා කිව්වා කියලා. එදාටම ඔයාගේ දරුවෝ, බිරිඳ ඔයා එක්ක රෑ කෑමට එළියට යන්න කතාවෙලා හිටියේ කියලත් හිතන්න. දැන් ඔයාට කරන්න තියෙන්නේ අර යාළුවාට කෙළින්ම බැහැ කියන්න. ඒත් ඔයා කෙළින්ම බැහැ කියන්න බැරිකමට අනවශ්‍ය විදියට පැහැදිලි කිරීම් එක්ක බැහැ කියන්න උත්සහ ගන්නවා. “මෙහෙමයි, මචං…” කියලා පටන් අරන් ඔයා අනවශ්‍ය පැහැදිලි කිරීම් කරනකොට ඒක නිකන්ම Negotiation එකක් බවට පත් වෙනවා. අන්තිමට යාළුවා කියන්න පුළුවන් ගෙදර අය එක්ක කොයි වෙලාවේ එළියට යන්න බැරි ද කියලා. එහෙම කතාබහක් නිසා ඔයා යාළුවාගේ යෝජනාව පිළිගන්න තැනට පත් වෙන්න ඉඩක් තියෙනවා.
දැන් ඔයාට තේරෙනවා ඇති බැහැ කියන එකත් කලාවක් අනුව කරන්න ඕන දෙයක් කියලා. අනිත් අයව තරහ කරගන්නෙත් නැතුව, කාගෙවත් හිත රිද්දන්නෙත් නැතුව බැහැ කියන්න නම් ඔයා ඒ කලාව ප්‍රගුණ කරන්නම ඕන. ඒක ඊටත් වඩා වැදගත් වෙන්නේ ඔයාගේ ඉලක්කවලට යන්න ඔයාටම ප්‍රමුඛතාව දෙන්න ඒ හරහා ඔයාට හැකියාව ලැබෙන නිසා.
එහෙනම්, Yes Manව ඔයාගේ ජීවිතෙන් ටිකෙන් ටික ඈත් කරලා ජීවිතේ දිනන මාර්ගයට අරගන්න අදම උත්සහ කරන්න!
මේ පොත වගේ ලෝකයේ තියෙන තවත් වටිනා පොත්වල අන්තර්ගතය සිංහලෙන් දැනගන්න වගේම ඔයාගේ සාර්ථකත්වයට මග සකසා ගන්න අවශ්‍ය දැනුම ලබා ගන්නත් පහළ Link එක Click කරන්න.
https://school.lokubusiness.lk
January 24, 2025
